ไขความลับการทริมสายนำสัญญาณและสายครู



สายนำสัญญาณเป็นอุปกรณ์สำคัญที่ใช้ในการต่อเชื่อมระหว่างอุปกรณ์สื่อสารต่างๆ สิ่งที่สายนำสัญญาณทำคือการส่งผ่านพลังงานคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าระหว่างอุปกรณ์  สิ่งที่ติดตามมากับการต่อเชื่อมด้วยสายนำสัญญาณคือ "การแปลงอิมพิแดนซ์อันเนื่องมาจากสายนำสัญญาณ" ซึ่งไม่ได้เป็นความลับดำมืดแต่อย่างใด จะว่าแล้วนักวิทยาศาสตร์และวิศวกรค้นพบและอธิบายได้อย่างทะลุปรุโปร่งมาเป็นร้อยปีแล้วมั้งครับ และเป็นไปตามความสัมพันธ์ใน ภาพที่ 1 (เห็นแล้วอย่าเพิ่งตกใจนะครับ ไม่ยากอย่างที่คิด ผมจะพยายามอธิบายให้ง่ายๆ)

ภาพที่ 1 สายนำสัญญาณที่มีอิมพิแดนซ์

จำเพาะ Z₀ จะแปลงอิมพิแดนซ์ Z_L ไปเป็น

อิมพิแดนซ์ Z(ℓ) ซึ่งจะแปลงไปเป็นเท่าไร

ขึ้นกับ Z₀ , ความยาวของสายนำสัญญาณ ℓ

(ในหน่วย λ), และ Z_L โดยที่ k เป็น wave

number บอกว่าในหนึ่งเมตร เฟสของคลื่น

เปลี่ยนไปกี่เรเดียน k = 2π/λ (หน่วย rad/m)  

หมายเหตุ

1. ในสมการด้านบน Z_L คืออิมพิแดนซ์ของโหลด (เช่น สายอากาศของเรา) เป็นจำนวนเชิงซ้อน (คือ Z_L = R_L+jX_L แทนอิมพิแดนซ์ แต่ถ้า X_L เป็น 0 Ω ก็จะเหลือแต่ R_L กลายเป็นจำนวนจริง เป็นความต้านทานล้วน), Z₀ เองโดยทั่วไปมักเป็นจำนวนจริง คือ เป็น pure resistive (เช่น 50 Ω ซึ่งคือ 50 + j0 Ω) แต่ก็อาจจะเป็นจำนวนเชิงซ้อนได้ด้วยในสายนำสัญญาณบางยี่ห้อ/รุ่น (เช่น 49 + j3 Ω), ส่วน Z(ℓ) เป็นผลจากส่วนประกอบต่างๆ ในสมการ ซึ่งเป็นจำนวนเชิงซ้อนได้เช่นกัน
2. ในสมการด้านบน ℓ จะมีค่าเป็นจำนวนเทียบกับ λ เช่น 0.3 λ , 1.3 λ หรืออื่นๆ (คิดตัวคูณความเร็วแล้ว) เช่น สายนำสัญญาณที่ทำงานกับความถี่ 145MHz ตัวคูณความเร็ว 0.66 จะมีความยาว 1 λ เป็น (300/145)×0.66 = 1.3655 เมตร (โดยประมาณ) ดังนั้นถ้าสายนำสัญญาณนี้ยาว 1 เมตร จะคิดได้เป็น 1/1.3655 = 0.7323 λ = ℓ  และทำให้ kℓ = 2π / λ × 0.7323 λ = 1.4646 π = 4.6030 radian และ tan(kℓ) = 9.1076 ทำให้สามารถคำนวณสิ่งต่างๆ ต่อไปได้
3. ดังนั้น ในการคูณหรือหารกันของ Z_L และ Z₀ เพื่อให้ได้อิมพิแดนซ์ที่ปลายสายที่มีความยาวเป็น ℓ  อีกด้านหนึ่งหรือ Z(ℓ)  อาจจะต้องทำใจก่อนว่าในกรณีทั่วไปจะต้องคูณหารแบบจำนวนเชิงซ้อน

กรณีทั่วไป

คราวนี้มาดูการใช้งานปกติ ถ้า Z_L มีค่าคงที่, Z₀ , ℓ เป็นค่าใดๆ จะทำให้อิมพิแดนซ์อีกด้านหนึ่งของสายนำสัญญาณ Z(ℓ) เปลี่ยนไปเรื่อยๆ ตาม Z₀ และความยาวของสายนำสัญญาณ ℓ (ดูภาพที่ 2) ซึ่งถ้าของทั้งสองอย่างนี้เป็นค่าที่เราไม่รู้แน่ จะทำให้เราทำงานได้ยากมาก ในการที่จะทำให้ Z(ℓ) มีค่าเป็น 50 Ω  เพื่อให้สามารถต่อเชื่อมกับอุปกรณ์อื่น (ที่ถูกออกแบบให้มีอิมพิแดนซ์เป็น 50 Ω)

ภาพที่ 2 การจะทำให้อิมพิแดนซ์ Z(ℓ)

มีค่าเป็น 50 Ω นั้นไม่ง่ายนัก เพราะมี

ตัวแปรมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง Z₀ ที่เรา

มักเชื่อว่ามีค่าเป็น 50 Ω แต่มักไม่เคย

รู้ด้วยการวัดจริงๆ ว่าเป็นเท่าไร

(คลิก ดูบทความเรื่องการวัด Z₀)



ดังนั้น ในทางปฏิบัติที่ถูกต้อง เราจึงไม่พยายามแมทช์อิมพิแดนซ์ของสายอากาศ (และ สายนำสัญญาณที่ต่อจากสายอากาศมาหาเครื่องส่งของเรา) ด้วยการทริม/ตัดสายนำสัญญาณหรอกครับ แต่แมทช์ด้วยวิธีอื่นที่มาตรฐานและถูกต้องกว่า (เช่น ใช้ Stub matching, L-C network matching เป็นต้น) ณ โคนของสายอากาศเอง จึงถูกต้องที่สุด (อ่านเรื่อง ATU อยู่ตรงไหนดี ประกอบ)

กรณีพิเศษ

คราวนี้ สมมติว่าเราตัดสายนำสัญญาณให้มีความยาว ℓ เป็นจำนวนเท่าของครึ่งความยาวคลื่น เช่น 0.5 λ , 1 λ , 1.5 λ , 2 λ ,.... เป็นต้น เมื่อแทนค่าลงในสมการในภาพที่ 1 (ยกตัวอย่าง ℓ เป็น 0.5 λ หรือ λ / 2) จะได้ kℓ = (2π / λ) × (λ / 2) = π  ซึ่ง tan (π) = tan 180ᴼ  = 0  ทำให้  Z(ℓ) = Z_L  เสมอไม่ว่า Z₀ จะมีค่าเป็นเท่าไร (รวมทั้งค่าที่เป็นจำนวนเชิงซ้อนด้วย) นั่นคือการตัดสายนำสัญญาณให้ลงเป็นจำนวนเท่าของครึ่งความยาวคลื่น ทำให้อิมพิแดนซ์อีกด้านหนึ่งมีค่าเท่ากับอิมพิแดนซ์ที่ต่ออยู่อีกข้างหนึ่ง (ถือว่า สายนำสัญญาณนั้นเป็นแบบ lossless คือไม่สูญเสียกำลัง) ดูภาพที่ 3

ภาพที่ 3 เมื่อสายนำสัญญาณยาว ℓ เป็น

จำนวนเท่าของครึ่งความยาวคลื่น ไม่ว่าสาย

นำสัญญาณนั้นจะมี Z₀ เป็นเท่าไร

อิมพิแดนซ์ที่เห็นอีกข้างหนึ่งจะเป็น Z_L



ในการวิเคราะห์ต่อไป เราจะมีการใช้สมิทชาร์ท ผมนำคลิปที่เคยทำเอาไว้มาให้เพื่อนๆ ได้ดูกันว่าเราใช้สมิทชาร์ทในการช่วยหาผลการแปลงอิมพิแดนซ์ของสายนำสัญญาณนั้นทำอย่างไร ดู นาทีที่ 39:33 - 56:30 ในคลิปด้านล่างนี้นะครับ



นาทีที่ 39:33 - 56:30

ผมได้อธิบายการใช้สมิทชาร์ท

ในการหาผลจากการแปลงอิมพิแดนซ์

ของสายนำสัญญาณไว้

การทริมสายนำสัญญาณ

โดยปกติแล้วถ้าสายนำสัญญาณของเรามาตรฐานสูงจริงคือมี Z₀ = 50 Ω  เราไม่ต้องทริม เพราะถ้า Z_L มีค่าไม่เท่ากับ Z₀  การตัดสายนำสัญญาณไปๆ มาๆ จะไม่มีทางทำให้ Z(ℓ) เป็น 50 Ω ได้เลย อธิบายได้ตามภาพที่ 4 ซึ่งเป็นสมิทชาร์ของการต่อสายนำสัญญาณ Z₀ = 50 Ω เข้ากับโหลด Z_L (Z_L ≠ 50 Ω) ณ จุดต่อกัน คือจุดสีส้ม (ไม่ได้อยู่ที่จุดศูนย์กลาง) และเมื่อสายนำสัญญาณยาวออกห่างจากโหลด อิมพิแดนซ์ที่ปลายอีกด้านหนึ่งของสายนำสัญญาณจะอยู่บนเส้นสีชมพูที่วนในทิศตามเข็มนาฬิการอบจุดศูนย์กลาง ครึ่งรอบคือสายนำสัญญาณยาว ¼λ และหนึ่งรอบคือสายนำสัญญาณยาว ½λ โดยไม่มีทางผ่านจุดศูนย์กลางได้เลย (จุดศูนย์กลางคือจุดสีแดง เเป็นจุดที่ r=1, x=0 ของ normalized impdance z = r+jx สังเกตว่าเขียนด้วย z ตัวเล็กเพราะเป็นค่า normalized คือค่าที่เทียบกับ Z₀ ดังนั้นอิมพิแดนซ์จริงของจุดสีแดงก็ต้องคูณกลับด้วย Z₀ เป็น Z(ℓ) = z × Z­­₀ = (1+j0 Ω) × 50 Ω = 50 Ω)  อ่านเรื่อง การใช้งานสมิทชาร์ท ประกอบ

ภาพที่ 4 การนำโหลด Z_L ที่มีอิมพิแดนซ์

ไม่เท่ากับ 50Ω มาต่อกับสายนำสัญญาณ

ที่มี Z₀ เป็น 50Ω จริงๆ ไม่ว่าจะตัดหรือ

ทริมสายนำสัญญาณนั้นอย่างไร ก็จะไม่

มีทางจะทำให้อิมพิแดนซ์อีกด้านหนึ่ง

Z(ℓ) มีค่าเป็น 50Ω ได้



สรุป

ถึงตรงนี้ เรามาสรุปกันคร่าวๆ จากสมการในภาพที่ 1 และตัวอย่างที่ผ่านมา ก่อนที่จะว่ากันต่อไปสักนิดนะครับ

1. เมื่อโหลดมีอิมพิแดนซ์ Z_L เป็น 50 Ω ต่ออยู่ด้านหนึ่งของสายนำสัญญาณ แต่สายนำสัญญาณมีอิมพิแดนซ์จำเพาะ Z₀ ไม่เป็น 50 Ω การตัดสายนำสัญญาณให้ยาวเป็นจำนวนเท่าของครึ่งความยาวคลื่นสามารถทำให้มองเห็นอิมพิแดนซ์อีกข้างหนึ่ง  ( Z(ℓ) ) เท่ากับอิมพิแดนซ์ที่ต่ออยู่อีกด้านหนึ่งของสายนำสัญญาณนั้น ก็คือ 50 Ω ได้
2. เมื่อโหลดมีอิมพิแดนซ์ Z_L เป็น 50 Ω ต่ออยู่ด้านหนึ่งของสายนำสัญญาณ แต่สายนำสัญญาณมีอิมพิแดนซ์จำเพาะ Z₀ ไม่เป็น 50 Ω การตัดสายนำสัญญาณที่ยาวไม่เป็นจำนวนเท่าของครึ่งความยาวคลื่นจะทำให้มองเห็นอิมพิแดนซ์อีกข้างหนึ่ง  ( Z(ℓ) ) ไม่เท่ากับอิมพิแดนซ์ที่ต่ออยู่อีกด้านหนึ่งของสายนำสัญญาณนั้นคือ 50 Ω 
3. เมื่ออิมพิแดนซ์ของโหลด Z_L ที่ต่ออยู่ด้านหนึ่งของสายนำสัญญาณไม่ใช่ 50 Ω แต่สายนำสัญญาณมีอิมพิแดนซ์จำเพาะ Z₀ เป็น 50 Ω ไม่ว่าจะตัดสายนำสัญญาณยาวเท่าไร ก็ไม่สามารถทำให้อิมพิแดนซ์ที่มองเห็นอีกด้านหนึ่ง ( Z(ℓ) ) เป็น 50 Ω ได้
4. เมื่อทั้งโหลด Z_L ที่ต่ออยู่ด้านหนึ่งของสายนำสัญญาณไม่ใช่ 50 Ω และสายนำสัญญาณมีอิมพิแดนซ์จำเพาะ Z₀ ก็ไม่เป็น 50 Ω ด้วย การตัดสายไปมามีความเป็นไปได้ที่จะ "บังเอิญ" ทำให้อิมพิแดนซ์ที่มองเห็นอีกด้านหนึ่ง ( Z(ℓ) ) เป็น 50 Ω ได้ แต่ในหลายกรณี ตัดๆ ต่อๆ อย่างไรก็ไม่สามารถทำให้อิมพิแดนซ์อีกด้านหนึ่ง ( Z(ℓ) ) เป็น 50 Ω ได้เช่นกัน

คราวนี้มาดูตัวอย่างและคำอธิบายเพิ่มเติมกัน

การทริมสายนำสัญญาณได้ผลจริงหรือไม่และด้วยเงื่อนไขอย่างไร

จากหลักการและข้อสรุปข้างต้น ถ้าสายนำสัญญาณมีอิมพิแดนซ์เป็น 50 Ω จริงและโหลดเป็น 50 Ω ก็คงไม่ต้องทริมอะไรเพราะอิมพิแดนซ์อีกด้านหนึ่งจะเป็น 50 Ω เสมอไม่ว่าสายนำสัญญาณนั้นจะยาวเท่าไร ต่อแล้วใช้ได้เลย มีความสุข!

แต่ถ้าโหลดไม่ใช่ 50 Ω  แต่สายนำสัญญาณมีอิมพิแดนซ์เป็น 50 Ω  เป๊ะ ไม่ว่าจะตัดสายนำสัญญาณนั้นอย่างไรก็คงไม่มีทางทำให้อิมพิแดนซ์ที่ปลายอีกด้านหนึ่งเป็น 50 Ω ไปได้หรอกครับ

ส่วนการที่เพื่อนบางท่านต่อโหลด (เช่น สายอากาศ) ที่ไม่ใช่ 50 Ω  ที่ด้านหนึ่งของสายนำสัญญาณ แล้วตัดๆ (คงไม่ค่อยมีใคร ต่อๆ มีแต่ตัดๆ นั่นแหละ) สายนำสัญญาณแล้วทำให้มองเห็นอิมพิแดนซ์อีกด้านหนึ่งเป็น 50 Ω (หรือ VSWR เป็น 1:1) ได้ สาเหตุหลักก็เพราะต้วสายนำสัญญาณนั้นไม่ได้มีอิมพิแดนซ์เป็น 50 Ω (และไม่เท่ากับโหลดนั้น เพราะถ้าเท่ากัน สายนำสัญญาณที่ยาวต่างกันจะไม่มีผลอะไร) บวกกับ ความบังเอิญ นั่นเอง (ดู ตัวอย่างความบังเอิญ ในหัวข้อต่อไป) แต่บางทีก็ทริมเท่าไรๆ อิมพิแดนซ์อีกด้านหนึ่งก็ไม่เป็น 50 Ω หรอกครับ คือมันไม่บังเอิญ ซึ่งเป็นเรื่องอธิบายได้ทางวิศวกรรมอีก ไม่ต้องหงุดหงิดไป จะเห็นว่าการทริมแล้วใช้ได้นั้นเป็นเรื่องความบังอิญเท่านั้น (ส่วนมากไม่บังเอิญ แต่อาจจะทำให้แย่น้อยลง ได้บ้าง - วิธีการที่ถูกต้องคือการแมทช์สายอากาศให้ดีตั้งแต่แรกเลยต่างหาก อ่านเรื่อง การใช้งานสมิทชาร์ทในการแมทช์อิมพิแดนซ์)

ตัวอย่างความบังเอิญ

สมมติว่าเราต่อโหลด (เช่น สายนอากาศ) เข้ากับสายนำสัญญาณที่อิมพิแดนซ์จำเพาะ (Z₀ ) ไม่เป็น 50 Ω และบังเอิญเราตัดสายนำสัญญาณนั้นได้ความยาวเหมาะสมพอดี จะ เป็นไปได้ สามารถแปลงอิมพิแดนซ์ของ Z_L ให้กลายเป็น 50 Ω ได้ เช่น ถ้าโหลด Z_L มีค่าเป็น 72 Ω และสายนำสัญญาณมีความต้านทานจำเพาะเป็น 60 Ω ถ้าเราตัดสายนำสัญญาณลงจำนวนคี่ของ ¼λ  จะทำให้อิมพิแดนซ์อีกด้านหนึ่งเป็น 50 Ω ได้ ดูภาพที่ 5



ภาพที่ 5 เมื่ออิมพิแดนซ์ของทั้งโหลด Z_L

และอิมพิแดนซ์จำเพาะของสายนำสัญญาณ

Z₀ ไม่เป็น 50Ω (ในตัวอย่าง Z₀ เป็น 60Ω

และ Z_L เป็น 72Ω) จะเป็นไปได้ที่การตัด

สายนำสัญญาณนั้นจะแปลงให้อิมพิแดนซ์

อีกด้านหนึ่งของสายนำสัญญาณ ( Z(ℓ) )

ถูกแปลงให้กลายเป็น 50 Ω ได้

ภาพที่ 6 การแปลงอิมพิแดนซ์โดย

สายนำสัญญาณตามภาพที่ 5



ข้อสังเกต
บางท่านอาจจะสงสัยว่าทำไมจุดสีแดงในภาพที่ 5 จึงมีอิมพิแดนซ์เป็น 50 Ω ได้ทั้งที่ไม่ได้อยู่ที่จุดศูนย์กลางแบบในภาพที่ 4 นั่นก็เป็นเพราะสมิทชาร์ทในภาพที่ 4 เรา normalized กับ Z₀ = 50 Ω แต่ในภาพที่ 5 เรา normalized กับ Z₀ = 60 Ω   หลักการก็คือ เราใช้สายนำสัญญาณที่มีความต้านทานจำเพาะ Z₀ เท่าใด เราต้อง normalized กับค่า Z₀ นั้นนั่นเอง

ตัวอย่างความไม่บังเอิญ #1

มีคนบอกว่า ชีวิตอาจจะไม่ได้โชดีเสมอไป ส่วนมากก็มักเป็นแบบนั้นเสียด้วยสิ ลองมาดูกรณีอื่นกันบ้างคือ เมื่อ 50 Ω  < Z_L < Z₀  เมื่อเป็นเช่นนี้  ไม่ว่าสายนำสัญญาณของเราจะยาวเท่าไร มันจะแปลงอิมพิแดนซ์ Z_L ให้มีค่าสูงกว่า Z₀ ขึ้นไปอีก (ขึ้นไปมากน้อยแค่ไหนก็แล้วแต่ว่าความยาวเป็นเท่าไร) ลองดูภาพที่ 7 ที่เป็นตัวอย่างที่เราต่อโหลดที่มีอิมพิแดนซ์ 52 Ω ด้วยสายนำสัญญาณที่มีอิมพิแดนซ์จำเพาะ 55 Ω 

ภาพที่ 7 เมื่อ 50 Ω  < Z_L < Z₀

จะเห็นว่า ไม่ว่าสายนำสัญญาณจะยาว

เท่าไร (เส้นประวงกลมสีชมพู) ค่า r

จะเท่าหรือมากกว่า 0.94 เสมอ เมื่อคูณกับ

Z₀  คือ 55 Ω แล้ว ย่อมได้ค่าที่เท่ากับ

หรือมากกว่า 52 Ω เสมอ เช่นกัน



ตัวอย่างความไม่บังเอิญ #2

อีกตัวอย่างของความไม่บังเอิญ เมื่อ 50 Ω > Z_L > Z₀  คราวนี้จะเกิดสิ่งที่ตรงกันข้ามกันคือ ไม่ว่าสายนำสัญญาณของเราจะยาวเท่าไร มันจะแปลงอิมพิแดนซ์ Z_L ให้มีค่าต่ำกว่า Z₀ ลงไปอีก นั่นคือ ทริมอย่างไรก็ไม่ลงเช่นกัน ดูภาพที่ 8

ภาพที่ 8 เมื่อ 50 Ω > Z_L > Z₀

คราวนี้จะเห็นว่าไม่ว่าสายนำสัญญาณจะ

ยาวเท่าใด มันจะแปลงอิมพิแดนซ์ให้

เท่ากับหรือต่ำกว่า 1.04 × Z₀ เสมอ

ทำให้อิมพิแดนซืที่เห็นอีกข้างหนึ่ง

เท่ากับหรือต่ำกว่า Z_L คือ 46 Ω เสมอ



สรุป - เมื่อใดที่การทริมสายอาจจะช่วยได้


การที่เราทริมสายนำสัญญาณแล้ว ดูเหมือนทำให้ (และมันก็ทำให้ จริงๆ) อิมพิแดนซ์เข้าใกล้ 50 Ω ได้ นั่นคือทำให้ VSWR ที่วัดได้มีค่าใกล้เคียง 1:1 มากขึ้นนั้น (ไม่คิดถึงเรื่องที่มีกระแสไหลที่เปลือกนอกของ shield ของสาย coaxial นะครับ) เป็นเพราะ เป็นกรณีบังเอิญซึ่งจะ เป็นไปได้ คือ

1. เมื่อ 50 Ω < Z₀ < Z_L    หรือ 
2. เมื่อ Z_L < Z₀ < 50 Ω  

ถ้าเงื่อนไขไม่เป็นไปตามนี้ก็จะ เป็นไปไม่ได้ ที่การทริมจะช่วยทำให้ VSWR ดีขึ้นหรือเข้าใกล้ 1:1 มากขึ้น (จะแย่ลงด้วยซ้ำ) 

และเน้นอีกทีว่า แม้เป็นตามเงื่อนไขหนึ่งในสองข้อนี้ จะมีความ เป็นไปได้ ที่จะทริมสายนำสัญญาณแล้วจะได้ผลดีขึ้น  ไม่ได้หมายความว่าทริมแล้วจะได้ค่า 50 Ω แน่นอนเสมอไปนะครับ (คือแค่ เป็นไปได้ เพราะขึ้นอยู่กับค่า Z_L และ Z₀ ที่แท้จริงว่าเป็นเท่าไร ใกล้ ห่าง กันแค่ไหนด้วย) แล้วจะสังเกตเห็นว่า ทั้งสองเงื่อนไข เกิดเมื่อความต้านทานจำเพาะของสายนำสัญญาณ ( Z₀ ) มีค่าไม่เท่ากับ 50 Ω  นั่นคือ.. สายนำสัญญาณไม่ได้มาตรฐาน 50 Ω จริงๆ 

จากประสบการณ์ สายนำสัญญาณบางเส้นอาจจะมีอิมพิแดนซ์จำเพาะสูงกว่า 50 Ω  เล็กน้อย เช่นอยู่ในช่วง 53-57 Ω ดังนั้นการทริมสายนำสัญญาณอาจจะช่วยทำให้ Z_L ที่มีค่าประมาณ 56-65 Ω ถูกแปลงให้มีอิมพิแดนซ์ที่ปลายสายอีกด้านหนึ่งเข้าใกล้ 50 Ω ได้ดีขึ้น (เข้าเงื่อนไขความ เป็นไปได้ ข้อ 1 ด้านบน)

สายครู?!?

คราวนี้ บางคนอาจจะพยายามตัดสายนำสัญญาณให้มีความยาวหนึ่ง (ส่วนมากคือ ให้เป็นจำนวนเท่าของครึ่งความยาวคลื่น) ซึ่งวิธีการที่ได้มาอาจจะโดยการคำนวณ ก็จะมีปัญหาอีกว่า ค่าตัวคูณความเร็วนั้นถูกต้องไหม เป็นอย่างที่เราคิดว่ามันเป็นจริงหรือ (เราเคยวัดกันแล้ว ก็เพี้ยนไป เพี้ยนมา บ้าง)

เพื่อนบางท่านสร้างสายนำสัญญาณที่ว่าขึ้นมาด้วยการใช้โหลด 50 Ω ต่อด้านหนึ่ง แล้วตัดจนอ่านค่า VSWR ได้ 1:1 ที่อีกด้านหนึ่ง คราวนี้ยิ่งแปลก เพราะถ้าด้านหนึ่งของสายนำสัญญาณเป็น 50 Ω แล้วถ้าสายนำสัญญาณที่ยาวต่างกันทำให้ VSWR ที่มองเห็นอีกด้านหนึ่ง (เป็นคนละเรื่องกับ VSWR ในสายนำสัญญาณเองนะครับ) เปลี่ยนไปมาได้แล้วล่ะก็ สายนำสัญญาณนั้นมีค่าความต้านทานจำเพาะไม่ใช่ 50 Ω แล้วล่ะ แม้อิมพิแดนซ์อีกข้างหนึ่งจะเป็น 50 โอห์ม แต่ VSWR  ในตัวสายไม่เป็น 1:1 นะครับ (คือ มีคลื่นนิ่งในสายนำสัญญาณ) ยิ่งไปกว่านั้น ถ้าเราเปลี่ยนความถี่ สายที่ตัดไว้นั้นก็ไม่ได้ยาวลงเป็นจำนวนเท่าของครึ่งความยาวคลื่นอีกต่อไป  และด้วยความที่ตัวมันมีความต้านทานจำเพาะไม่เท่ากับ 50 Ω มันย่อมพร้อมจะแปลงอิมพิแดนซ์ได้เสมอ แล้วมันจะเป็นครูใครได้ล่ะครับ

นั่นคือ เมื่อเราจะทำอะไรสักอย่างหนึ่ง เราต้องเข้าใจอย่างแท้จริงว่าเกิดอะไรขึ้นบ้าง การจะตัดจะทริมอะไรหรือไม่อย่างไรทำไปทำไม เพื่ออะไร มีเหตุผลหรือข้อจำกัดอะไรบ้าง ไม่อย่างนั้นการทำสิ่งต่างๆ ก็อยู่ที่ว่าโชคดีหรือไม่เท่านั้นเอง จริงไหมครับ  แล้วพบกันในบทความต่อๆ ไปนะครับ

QRU 73 DE HS0DJU (จิตรยุทธ จุณณะภาต)