ทำไมเราเรียกมอร์สว่า CW

 

โดย จิตรยุทธ จุณณะภาต (HS0DJU)

นักวิทยุสมัครเล่นมือใหม่อาจจะไม่เคยได้ยินคำว่า CW ด้วยซ้ำไป แต่ถ้าพูดถึงคำว่า รหัสมอร์ส เชื่อว่าแทบทุกคนน่าจะรู้จัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่สนใจจะสอบเลื่อนขั้น เป็นนักวิทยุสมัครเล่นขั้นกลางขึ้นไป โดย CW เป็นโหมดการออกอากาศหนึ่ง (เหมือน AM, FM, SSB, RTTY ซึ่งเป็นตัวอย่างของโหมดอื่นๆ) และย่อมาจากคำว่า Continuous Wave และมักใช้แทนโหมดการติดต่อด้วยรหัส Morse นั่นเอง

แต่ทำไม ถึงเรียกว่า Continuous Wave ที่แปลว่าคลื่นต่อเนื่องล่ะ ในเมื่อรหัสมอร์สมีเสียงสั้นบ้างยาวบ้าง แล้วก็มีการหยุดระหว่างเสียง ยังไงๆ มันก็ไม่ต่อเนื่อง แล้วมันมี Wave ที่ไม่ Continuous หรือไม่ต่อเนื่องจริงๆ ด้วยหรือเปล่า? ยิ่งคิดยิ่งมึน

คำตอบแบบรวบรัดเอาไว้ก่อนคือ "มี" ครับ

เราลืมเรื่องเสียงรหัสมอร์สที่ส่งๆ หยุดๆ ไว้ก่อนสักครู่นะครับ มาดูเฉพาะตอนที่เครื่องส่งทำงานส่งคลื่นออกมาก่อน ซึ่งเครื่องส่งในสมัยโบราณนั้นไม่ได้ต่อเนื่องสวยงาม คือไม่ต่อเนื่อง โดยคลื่นที่ว่าไม่ต่อเนื่องคือ ไม่ continuous คงมีหลายแบบ แต่หนึ่งในนั้นเรียกว่า "Damped wave" คือวิธีการสร้างคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าในยุคแรกๆ ที่ใช้ spark gap (เหมือนหัวเทียนรถ) ดูภาพที่ 1 ด้วยวงจรที่แสนเรียบง่ายใน ภาพที่ 2 (อย่าลืมว่าตอนนั้นยังไม่มีแม้แต่หลอดสุญญากาศนะครับ)

ภาพที่ 1 เครื่องกำเนิดคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า

ความถี่สูงแบบ Spark Gap เวลาทำงาน

ก็จะมีไฟกระโดดระหว่างช่องว่างด้วย



ภาพที่ 2 วงจรไฟฟ้าของเครื่องส่ง

คลื่นวิทยุแบบ Spark Gap



คลื่นที่ได้จากเครื่องส่งแบบ Spark Gap จะแรงในจังหวะแรก แล้ว decay คือลดความแรงลงแบบ exponential ดูภาพที่ 3

ภาพที่ 3 คลื่นที่มีขนาดไม่คงที่
ค่อยๆ ลดลงแบบนี้เรียกว่า
Damped Wave
ซึ่งถือว่า "ไม่ต่อเนื่อง"

ปัจจุบันก็มีนักวิทยุสมัครเล่น สร้างเจ้าเครื่องทำนองนี้เล่นอยู่ แต่ก็คงไม่ได้พยายามไปออกอากาศจริงๆ มากนักเพราะความถี่แปลกปลอม (ที่เรียกว่า Spurious Emission) เยอะมาก ดูวิดิโอ 1

วิดิโอ 1 เครื่องส่งสัญญาณวิทยุแบบ Spark Gap
(ข้อความที่เคาะ: VVV SPARK GAP
TRANSMITTER TEST FOR YOU
TU BE 73 <SK> )

ในเครื่องส่งวิทยุสมัยใหม่ ที่ใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ และวงจรแบบแอกทีฟ มาช่วย (เช่น หลอดสุญญากาศ, ทรานซิสเตอร์ เป็นต้น) ลักษณะรูปคลื่นจะไม่ decay อย่างในภาพที่ 3 แล้ว แต่สวยงามตามภาพที่ 4 จึงเรียกว่า Continuous Wave หรือ CW

ภาพที่ 4 คลื่นจากเครื่องส่งวิทยุ
สมัยใหม่ มีขนาดคงที่ดีตลอดเวลา
ที่เครื่องส่งทำงาน เราจึงเรียกคลื่นนี้ว่า

Continuous Wave หรือ CW นั่นเอง

จะเห็นว่าคลื่นในภาพที่ 4 ไม่ใช่ Damped Wave (หรือ Decayed Wave) แล้ว
แต่โดยทั่วไป ในปัจจุบันนี้ ถ้าเราพูดถึงโหมด CW ก็จะหมายถึงการส่งๆ หยุดๆ คลื่น ออกไปเป็นรหัสมอร์ส นั่นเอง

หวังว่าพอจะไขข้อข้องใจของเพื่อนๆ ได้อีกขั้นหนึ่งนะครับ

สำหรับวันนี้ สวัสดีและพบกันใหม่ในเรื่องดีๆ ต่อไปครับ
73 de HS0DJU (จิตรยุทธ จุณณะภาต)