ชมรม The DXER ร่วมงาน Bangkok RadioFest 2025

เมื่อวันที่ 16-17 สิงหาคม 2568 เพื่อนสมาชิกของคลับสเตชั่น The DXER (ได้รับอนุญาตจาก กสทช. ให้ใช้สัญญาณเรียกขาน E20AE) ได้มีโอกาสจัดแสดงผลงานสิ่งประดิษฐ์และการติดต่อในโหมดต่างๆ รวมถึงรหัสมอร์ส (CW) ให้กับเพื่อนนักวิทยุสมัครเล่นและประชาชนทั่วไปได้รับชมในงาน Bangkok RadioFest 2025 ซึ่งจัดขึ้นที่ Robot Realm ศูนย์การค้าเซียร์รังสิต 

คลับฯ ขอขอบคุณสมาคมนักวิทยุอาสาสมัคร VRA ที่เป็นเจ้าภาพในการจัดงาน และ ศูนย์การค้าเซียร์รังสิตที่เอื้อเฟื้อสถานที่จัดงานในครั้งนี้ ส่วนใครเป็นใครและคลับฯ The DXER ได้นำกิจกรรมอะไรมาแสดงให้เพื่อนนักวิทยุสมัครเล่นและประชาชนทั่วไปได้ชมบ้าง สามารถติดตามได้จากภาพและวิดิโอด้านล่างนี้เลยครับ 

• ภาพบรรยากาศทั่วไป 

บรรยากาศในโต๊ะ (อยากเรียกบูธ แต่เขินจัง)ของคลับฯ

The DXER เพื่อนๆ ให้เกียรติแวะมาสนทนาด้วย

พี่ตู่นพดล (HS1ZHY) กำลังสนทนา

กับเพื่อนนักวิทยุสมัครเล่น

วิวกำลังว่าง มาถ่ายรูปกันก่อน

พี่หมอแม็ค (HS3OY) กับน้องทุ่งฟ้า (E25YXT)

มานั่งเล่นที่โต๊ะ Bangkok CW Group 

มี อ.แต๋ม มนนิภา (E25GKT) มาช่วยลุ้นด้วย

พี่พนาพร (E24ZST) มาให้กำลังใจหลาน

คุณตี๋ สิปปภาส (E24MTA) นำสายอากาศสำหรับ
ย่านความถี่ HF ที่มีขนาดเล็กสามารถพกพาได้

ที่สร้างขึ้นเองมาให้เพื่อนๆ ได้ชมกัน

• กิจกรรมแสดงการใช้งานโหมดดิจิตอลต่างๆ

พี่ตู่ นพดล (HS1ZHY) อธิบายของเล่นและระบบ
การทำงานของวิทยุสมัครเล่นในโหมดดิจิตอลต่างๆ

• กิจกรรมแสดงการฝึกและใช้งานรหัสมอร์ส

คุณทุเรียน สุพจน์ (E25JRP) และพี่พนาพร (E24ZST)
ช่วยกันมากับ Bangkok CW Group/Community
(มี Facebook page ด้วย) แนะนำวิธีฝึกรับรหัสมอร์ส
ให้เพื่อนๆ ได้ทดลองใช้กัน

คันเคาะที่คุณทุเรียนเอามาให้เพื่อนๆ ได้ทดสอบใช้งาน

น้องทุ่งฟ้า (E25YXT) ลองเคาะมอร์สด้วย Bug Key 

น้องทุ่งฟ้าเคาะ Bug Key อย่างคล่องเลย

พี่พนาพร (E24ZST) คุณทุเรียน (E25JRP)

คุณเจตพล (E22MAL) มาช่วยป้ายยา
เพื่อนๆ ให้เล่นโหมด CW ด้วยกัน

• การบรรยายวิชาการเกี่ยวกับวิทยุสมัครเล่น

คุณโจโจ้ (E25VBE) นำระบบวัดแพทเทิร์นสายอากาศ

ที่สร้างขึ้นเองมาให้เพื่อนๆ ได้ชม และยังมีแผนจะ
พัฒนาให้วัดได้ละเอียดขึ้นกว่าเดิมในอนาคต

พออธิบายเรื่อง NanoVNA ขอเปลี่ยน

มาใช้ Yagi-Uda 2E ละกันนะครับ
เบากว่า 5E เยอะเลย

สายอากาศของพี่ประสิทธิ (Clubstation)
แข็งแรงจริงๆ ต้องยกสองคนเลย ฮ่าๆ

คุณตี๋ สิปปภาส (E24MTA) คุยเรื่องเครื่องมือวิเคราะห์
สายอากาศ Nano VNA ว่าใช้งานอย่างไร

คุณอ๊อด จิตรยุทธ (HS0DJU) คุยเรื่องสมิทชาร์ท
แบบคร่าวๆ ให้เพื่อนๆ นักวิทยุสมัครเล่นได้รู้จัก

คุณตู่ นพดล (HS1ZHY) และคุณโจโจ้ (E25VBE) 

คุยเรื่องระบบรายงานผลการรับสัญญาณที่ไปถึง

สถานีรับของระบบทวนสัญญาณ

สุดท้ายนี้ ต้องขอขอบคุณผู้จัดงาน เจ้าภาพ ผู้ประสานงานทุกท่าน รวมทั้งเพื่อนๆ และประชาชนที่เข้าชมงานที่ทำให้กิจกรรมนี้สนุกสนานและได้ประโยชน์เต็มที่ แล้วพบกันใหม่ในกิจกรรมครั้งหน้าครับ

กิจกรรมและประชุมประจำเดือน พฤษภาคม 2567

เมื่อวันเสาร์ที่ 26 พฤษภาคม 2567 เราก็พบกันเช่นเคยกับกิจกรรมของคลับสเตชั่น The DXER ที่อยากให้เพื่อนนักวิทยุสมัครเล่นทุกขั้น และบุคคลทั่วไปที่สนใจในกิจกรรมการสื่อสารผ่านคลืนแม่เหล็กไฟฟ้าได้มาพบปะสังสรรค์ ซ่อม สร้าง สายอากาศ เรียนรู้วงจรไฟฟ้า สายอากาศ สายนำสัญญาณ  ซึ่งในครั้งนี้เราได้รับเกียรติจากนายกสมาคมและเพื่อนๆ จากสมาคมวิทยุอาสาสมัคร (VRA) ได้มาแลกเปลี่ยนประสบการณ์และพูดคุยกันอย่างสนุกสนาน ต้องขอขอบคุณไว้ ณ ที่นี้ด้วย ส่วนใครเป็นใคร คงต้องให้ภาพเล่าเรื่องแล้วล่ะครับ

เรื่องดิจิตอลของต่างประเทศเราก็คุยกัน

เอ้า ถ่ายภาพร่วมกันสักหน่อย

คุณทุเรียนอธิบายเรื่องของรหัสมอร์ส
จริงๆ เพื่อนที่อเมริกากำลังพยายามหัด
กันอีกมาก ทั้งที่ไม่ได้บังคับให้สอบแล้ว

พี่อ๊อดกำลังคุยให้เพื่อนๆ ฟังเรื่อง
ทฤษฎีสายนำสัญญาณและสายอากาศ

แขกรับเชิญคนสำคัญ ขอบคุณมากเลยครับ
ที่แวะมาเยี่ยมชมรม ในโอกาสหน้าจะต้อง
มีกิจกรรมร่วมกันอีกมากแน่นอน

เขาว่า Power Supply ตัวนี้มีปัญหามาก
ไหนเอามาวัดดูซิมี Noise แค่ไหน

โอ้โห แบบนี้ไม่ไหวนะ เอาไปชาร์จแบตฯ รถน่าจะเหมาะ

มีอะไรขนมาเล่นกัน มุมนี้ต้องดิจิตอลแน่ๆ เลย

ไหน สมิทชาร์ทบอกว่าอะไรเนี่ย
เส้นดูดีนะ น่าจะใช้ได้แหละน่า

ถือนิ่งๆ นะจ๊ะ วัดแล้วก็ถ่ายรูปหน่อย
จะให้วาดลงกระดาษก็ไม่ทันแล้วล่ะ

กิจกรรมสนุกสนานทั้งวัน น้ำ ข้าว น้ำแข็ง ขนม หมดไปมากแต่ยังพอเหลือ เดี๋ยวคราวหน้าขนมาใหม่ แล้วพบกันในกิจกรรมครั้งต่อๆ ไปนะครับ

73 DE E20AE The DXER Clubstation

 

เกนของสายอากาศเจโพลและสลิมจิม

โดย จิตรยุทธ จุณณะภาต (HS0DJU) 

เรื่องนี้อาจจะบอกว่าเป็นเรื่องการเข้าใจผิดเกี่ยวกับสายอากาศ ไดโพล โฟลเด็ดไดโพล เจโพล และ สลิมจิม  เป็นเรื่องที่ไม่ค่อยมีการพูดถึงนัก 

เราเคยสงสัยไหมเกี่ยวกับความแรงของสัญญาณจาก j-pole มัน  กับ slimjim ไหม   ถ้าเราค้นใน internet บางทีจะเห็นคำอธิบายที่นำไปข้อสรุปว่าสายอากาศ  slimjim มีเกนดีกว่า j-pole ราว 3 dB (ประมาณ 2 เท่า)   ซึ่งไม่จริง (ด้วย common sense และการ simulation  ซึ่งเราจะค่อยๆ คุยกันต่อไป) 

คราวนี้ก็มาถึงคำถามเกี่ยวกับ common sense ว่าความรู้สึกแบบไหนถีงอธิบายว่าทำไม slimjim ไม่แรงกว่า 2 เท่าของ j-pole ทั้งที่ โลหะมันพับกลับมาได้ ดูรูปที่ 1 

รูปที่ 1 สายอากาศ J-pole และ Slimjim

หรือ ทำไมสายอากาศไดโพล ถึงออกอากาศได้กำลังเท่าๆ กับโฟลเด็ดไดโพลทั้งๆ ที่โฟลเด็ดไดโพล มันมีโลหะพับกลับมาอีกทบหนึ่ง ดูรูปที่ 2

รูปที่ 2 สายอากาศไดโพลและโฟลเด็ดไดโพล

คำอธิบายง่ายๆ เริ่มที่เราต้องเข้าใจก่อนว่ามันเป็นสายอากาศและไม่ใช่ไฟฟ้ากระแส หรือวงจนแม่เหล็กแบบในรูปที่ 3

รูปที่ 3 ขนาดของ magnetomotive force (MMF)
ซึ่งเป็นแหล่งจ่ายของวงจรแม่เหล็ก มีขนาด
ตามกระแสและจำนวนรอบที่พันบนแกนแม่เหล็ก

ในรูปที่ 3 ถ้าเราพันลวดลงไปบนแกนทอรอยด์  กระแส (I) จะไหลเท่ากันหมดทั้งเส้น  การพัน 1 รอบ กับ 5 รอบ ให้ magnetomotive force (MMF) ต่างกัน  (magnetomotive force เปรียบเหมือน voltage source ในวงจรไฟฟ้าแต่อันนี้คือวงจรแม่เหล็ก) แต่วงจรของสายอากาศไม่ใช่แบบนั้น

รูปที่ 4 สายอากาศ 3 แบบ เมื่อป้อนสัญญาณ
เข้าไป จะเกิดกระแส (ขนาดตามความยาว
ของลูกศร) และเฟส (ตามทิศทางของลูกศร)
ตามรูปบน

ถ้าเราต่อวิทยุที่มีกำลังส่ง 1 วัตต์ ไปที่สายอากาศ a , b , c ในรูปที่ 4   สายอากาศทั้งสามแบบก็ควรออกอากาศไป ประมาณๆ 1 วัตต์ เท่าๆ กัน  

ถ้าการยืดให้ยาวขึ้นแบบในรูป (b) (ซึ่งจะเห็นว่ากระแสจะกลับเฟส/ทิศทางเมื่อความยาวโลหะเกิน ½λ) หรือพับแบบในรูป (c)  แล้วมันออกอากาศไปสองเท่า  คงผิดธรรมชาติและความเป็นไปได้ 

สิ่งที่เกิดคือ เวลาตัวนำยาวขึ้น กระแสมันไม่ได้เท่าเดิมแต่ลดลง  ทำให้กำลังงานรวมที่ส่งออกไปเท่าๆ เดิมนั่นเอง

รูปที่ 5 ขนาดของกระแสบนตัวนำของ
สายอากาศ Slimjim (b) ไม่ได้เท่ากับ
กระแสบนตัวนำของสายอากาศ j-pole (a)

สิ่งที่เกิดคือ: 

1. กระแส ที่ไหลในตัวนำสองด้านของสลิมจิม จะเป็นราวๆ ครึ่งเดียวของเจโพล
2. ระยะ d ของสลิมจิม  มันไกล้กันมากเกินกว่าจะมีผลของ spacing ให้เกิดเกนต่างกันอย่างมีนัยสำคัญได้

ใน Folded Dipole ก็ทำนองเดียวกันคือกระแสที่ไหลแต่ละชิ้นของโลหะน้อยกว่าที่ไหลใน ไดโพลครึ่งหนึ่งแต่โดยรวมคือเท่าๆ กัน และระยะ d คือความห่างของห่วงก็ไม่ได้มากพอจะสร้างเกนจาก spacing ได้ ดูรูปที่ 6  ทำให้สุดท้าย จะได้แพทเทิร์นเดียวกัน เกนพอๆ กันนั่นเอง 

รูปที่ 6 กระแสในตัวนำสองตัวนำของสายอากาศ
โฟลเด็ดไดโพลรวมกันจะมีขนาดพอๆ กับกระแส
ในตัวนำของสายอากาศไดโพล

สมมติว่าเราลองให้โปรแกรมวิเคราะห์สายอากาศลองวาดแพทเทิร์นการแพร่กระจายคลื่นของสายอากาศเจโพลและสลิมจิม จะเห็นว่าใกล้เคียงกันมาก ตามในรูปที่ 7 และ 8 

รูปที่ 7 แพทเทิร์นของสายอากาศเจโพล

รูปที่ 8 แพทเทิร์นของสายอากาศสลิมจิม

ภาพแพทเทิร์นเหล่านี้แสดงแบบอ้อมๆ ได้ว่าเกนของมันจะพอๆ กัน ไม่ต่างกันมากนักนั่นเอง

สรุป

1. การพับลวดโลหะในการทำตัวแพร่กระจายคลื่นไปมา ถ้าทับในบริเวณเดียวกันกระแสจะลดลง ไม่เช่นนั้นพลังงานที่แพร่กระจายออกไปจะเป็นสองเท่า จึงเป็นไปไม่ได้ 
2. ในสายอากาศ ถ้าจะมีเกนเกิดขึ้น (พลังงานถูกส่งไปได้ดีในบางทิศทาง ทิศทางอื่นจะต้องมีพลังงานน้อยลง ถ้าแพทเทิร์นเหมือนๆ กัน เกนจะเท่าๆ กัน

อย่างไรก็ตาม สายอากาศทั้งสองแบบนั้นน่าใช้ทั้งคู่และเป็นสายอากาศที่ดี ถ้าดูแลจุดต่อได้ดีก็จะเป็นสายอากาศที่ใช้งานได้ดีไม่ค่อยมีปัญหากวนใจ   หวังว่าเพื่อนๆ จะได้ความรู้จากบทความนี้ไม่มากก็น้อย แล้วพบกันใหม่ในบทความดีๆ ต่อไปนะครับ 

73 HS0DJU (จิตรยุทธ จ. / Jason) 

กิจกรรมและประชุมประจำเดือน มีนาคม 2567

พบกันเป็นประจำเช่นเคยกับกิจกรรม ซ่อม สร้าง สายอากาศ เรียนรู้วงจรไฟฟ้า สายอากาศ สายนำสัญญาณ โหมดการทำงานต่างๆ ที่ใช้ในกิจการวิทยุสมัครเล่น ประจำเดือนมีนาคม ที่คราวนี้จัดกันวันที่ 23 มีนาคม 2567 ที่บ้านพี่ตู่ HS1ZHY ซ.คลองหลวง10 ต้องขอขอบคุณเจ้าบ้านและพี่อุ้ม HS3FSK XYL ของพี่ตู่ด้วยนะครับ

เพื่อนๆ ทยอยเข้ามาร่วมพูดคุยแลกเปลี่ยนความรู้
ความคิดเห็นตั้งแต่เช้า

ท่อนนี้สำคัญ เป็น Loading Coil ของสายอากาศ
ในย่านความถี่ HF ซึ่งปกติแล้วใช้ whip ที่ยาวมาก
ในเมื่อเราหดให้มันสั้นลง ค่าความเหนี่ยวนำก็ลด
ลงตามไปด้วย ต้องช่วยเพิ่มให้หน่อยด้วย coil นี่ล่ะ

E24MTA (คุณสิปปภาส) บัดกรีหัวสาย
เตรียมไปทดสอบภาคสนาม

HS0DJU (คุณจิตรยุทธ) กำลังพยายาม
จัดการเครื่องคอมพิวเตอร์ให้สามารถใช้งาน
ในการฝึกการรับรหัสมอร์สผ่านเว็บไซต์
LCWO.NET ให้ได้

หลังจากทั้งเล่น ทั้งทดสอบสิ่งต่างๆ เพื่อนๆ แยกย้ายกลับบ้านโดยสวัสดิภาพในช่วงเย็น ในโอกาสต่อไปชมรมก็จะจัดกิจกรรมดีๆ เช่นนี้อีก เพื่อนนักวิทยุสมัครเล่นทุกขั้นและผู้สนใจ คอยติดตามและเข้าร่วมกิจกรรมได้นะครับ 

73 DE E20AE